Başlıklar
Nötrofil değerlerini etkileyen hastalıklar nelerdir?
Vücudun bağışıklık sisteminin elemanlarından birisi olan nötrofiller, kemik iliğinden üretilirler ve beyaz kan hücrelerinin (lökositlerin) bir alt tipi olarak tanınırlar. Hastalıklar nötrofil değerlerini normal seviyenin altına çekebilir ya da üstüne çıkarabilir. Bu tamamen hastalığın vücut sistemine nasıl etki ettiğiyle alakalı bir durumdur.
Kanser:
Kanserin hem kendisi hem de tedavi yöntemleri nötrofil değerleri üzerinde çoğunlukla olumsuz etki yapmaktadır. Kanser tedavisinde kullanılan bazı yöntemler şunlardır:
- Kemoterapi (Kansere yönelik oluşturulan ilaç grupları ile yürütülen tedavilerdir.)
- Cerrahi müdahale (Ameliyat ile kanserli olan dokunun temizlenmesi işlemidir.)
- Radyoterapi (Işınlar ile kanser hücrelerini yakma esasına dayanır, ancak kanserli hücrelerle birlikte sağlıklı hücreler de zarar görebilir.)
- Kök hücre nakli (Kemik iliği nakli de denilebilmektedir; ancak son zamanlarda kök hücre nakli olarak ifade edilmesi uygun bulunmuştur.)
Kemoterapi ve radyoterapi uygulamalarının kemik iliği dokusunu baskıladığı ya da tahrip ettiği bilinir. Bu durum, kemik iliğinden nötrofil üretilmesini de baskılar ve nötrofil değerleri düşer. Bu düşüş, kemoterapinin dozuna göre ortalama bir hafta içerisinde gerçekleşir. Direkt kemik iliğinde gelişen kanserleşme (lösemi) de nötrofil değerlerini olumsuz etkiler. Bu da bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve gerektiği gibi çalışamamasına sebep olur (İmmün baskılama) Bağışıklığın zayıf düşmesi ile enfeksiyon etkenleri vücutta kendisine daha kolay yer bulur ve vücut her türlü hastalığa açık hale gelir.
Kemoterapi ya da radyoterapi uygulaması sona erdirildikten sonra vücut normal fonksiyonlarına geri dönmeye başlar ve altta yatan başka bir hastalık yoksa yaklaşık 3-4 hafta içerisinde nötrofil sayısı normal seviyesine çıkar.
Kalp ve damar hastalıkları:
Nötrofil seviyesi damarların sağlık durumuna yön veren bir etki göstermektedir. Örneğin nötrofilin düşük seyretmesi, damarlarda bir tıkanma alt yapısı varsa bu sürecin daha da ağır geçmesine sebep olur. Yani tıkanma sürecini hızlandırıcı etki yapar. Bu da, nötrofil seviyesi düşük olan kişilerin ileride dolaşım sistemi hastalıklarına yakalanma ihtimalini yükseltir. Kalp krizi bu risklerden sadece bir tanesidir.
Kistik fibrozis:
Vücudun salgı sistemine etki eden hayati tehlikesi olan genetik bir hastalıktır. Hücre zarlarının su ve tuz geçişlerindeki dengesizlik sebebiyle vücuttaki salgı içeriğinin değişmesi durumunu ifade eder. Salgı içeriğinin değişmesi, organların da fonksiyonlarını bozar. Özellikle akciğer başta olmak üzere pankreas, mide, bağırsak, üreme organları, sinüsler, karaciğer ve ter bezlerindeki salgı sistemi bu durumdan negatif etkilenir. Günümüzde yaşam süresini uzatan tedavi yöntemleri bulunabilmiş olsa bile, hâlâ tam anlamı ile bu hastalığı sonlandıran bir tedavi yöntemi mevcut değildir.
Organlarda bulunan salgı bezleri, o organların fonksiyonlarının randımanlı bir şekilde çalışmasını sağlayan önemli bezlerdir. Bu bezlerdeki salgıların bozulması ile birlikte organlarda yabancı ajanlara karşı olan koruma kalkanı ortadan kaybolur ve özellikle solunum yolları ölümcül olabilecek enfeksiyonlara açık hale gelir. Enfeksiyon ile birlikte nötrofiller çoğalır ve enfeksiyon bölgesinde toplanır. Burada toplanan nötrofiller bir süre sonra parçalanarak yüklü miktarda DNA açığa çıkarır. Bu DNA birikintileri, salgının kıvamını koyulaştırır ve yapışkan bir hale getirir. Örneğin akciğerde kistik fibrozis sebepli enfeksiyon meydana geldiğinde koyulaşmış yapışkan bu salgılar bronşların tıkanmasına sebep olarak akciğerlerin kalıcı bir şekilde hasar almasına sebep olacaktır.
Enfeksiyon:
Vücutta bir enfeksiyon olup olmadığı, nötrofil durumuna bakılarak anlaşılır. 1 mikro litredeki nötrofil sayısı tam kan sayımı testinde kolaylıkla ortaya çıkartılabilmektedir. Kanda nötrofil seviyesinin yüksek görülmesi akıllara ilk önce enfeksiyonu getirir. Ne sebepten enfeksiyon geliştiği de ancak başka tetkik yöntemleri ile ortaya çıkarılır.
- Bir önceki yazımızda Nötrofil kan sayımı testi neden yapılır konusunu ele almıştık. Okumak için Nötrofil kan sayımı testi neden yapılır yazısını okuyabilirsiniz.
- Bir sonraki yazımızda ise, Nötrofil düşüklüğü konusunu ele aldık. Okumak için Nötrofil düşüklüğü yazısını okuyabilirsiniz.
